Gönül Yolu Özel Eğitim

 

PELVİK TABAN REHABİLİTASYONU:

Günümüzde özel gereksinimli bireylerde multidisipliner yaklaşım, farklı disiplinler arası bilgi alışverişini sağlayarak hastaların karşılaştığı problemlere çözümler üretilmesini sağlamaktadır.

Özel gereksinimli çocuklarda mesane ve bağırsak problemleri geniş bir alanı kaplar. Yapılan çalışmalarda sık karşılaşılan sorunların başında; kabızlık, fekal inkontinans (kaka kaçırma), idrar kaçırma(üriner inkontinans) ,idrar yolu enfeksiyonları, idrarın boşaltılmasında gecikme ve mesanenin tam boşaltılamaması şikayetleri oldukça sık görülmektedir. Hastalığın şiddeti ve çocuğun tedaviye katılımı göz önünde bulundurularak birinci basamak  tedavide davranış değişikliği, pelvik taban rehabilitasyonu ve ilaç tedavisi yer almaktadır.

Mesane-bağırsak problemlerinin kökeninde çoğunlukla işleyişi bozulmuş pelvik taban kasları yer almaktadır. Bu kaslar bazen gereğinden fazla kasılı kalmış olabilirken bazense gereğinden fazla gevşek ve zayıf olarak kaka ve çiş problemlerine neden olabilmektedir. Bu kasların tekrar fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesini sağlamak için eğitilmesi gerekmektedir. Rehabilite edilen kasların fonksiyonlarına tekrar kavuşmaları ile mesane ve bağırsak problemleri kökten itibaren çözümlenmiş olur.

Pelvik taban fizyoterapisi alanında uzman fizyoterapistler çocuğa ve ailesine mesane ve bağırsak eğitimi verir. Bu eğitimde çocuğa kaslarını eğitebilecek spesifik egzersiz programı uygulanır. Ailenin de bu sürece eşlik edip çocuklarının yanında olması tedavinin en önemli kısımlarındandır.

Rehabilitasyon sürecinde öncelikle çocuklara detaylı bir fizik muayene yapılmalıdır ve çocuğun pelvik taban rehabilitasyonuna uygun olmadığı değerlendirilmelidir. Hastalığın şiddetine göre bazı yaşam şekli değişiklikleri ve pelvik taban rehabilitasyonu seansları, mesane- bağırsak fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde görevlerini yerine getirmesine destek olacaktır. Çocukların ve bakımını üstlenen bireylere mesane- bağırsak eğitiminin verilmesi gereklidir. Bakımda yapılacak bazı değişiklikler, çocukların ileride böbrek yetmezliği gibi yaşamlarını daha ciddi boyutta etkileyebilecek sorunların önüne geçilmesinde önemli rol alır.

Bu eğitimin amacı çocuğun ihtiyaçları merkeze alınmakla birlikte çocuğun sağlıklı işeme – dışkılama alışkanlığının kazanmasına yardımcı olmak ve daha ciddi problemlerin önüne geçilebilmesidir.

Örneğin; Serebral Palsi’li çocukların çoğunda işeme ve dışkılamadan sorumlu olan pelvik taban kasları aşırı aktif durumdadır. Bu durumda işeme ve dışkılama esnasında bu kasların gevşeyebilmesi ve fonksiyonunu yerine getirmesi zor olur. Bu kasların rehabilite edilmesi oldukça önemlidir.

Pelvik taban kasları gövde kontrolünün de bir elemanıdır. Dolayısıyla bu çocuklarda gövde kaslarının kontrolü ile ilgili problemler doğrudan görev alan pelvik taban kaslarını da etkilemektedir. Seansların içerisinde ilgili tüm kasların rehabilitasyonuna odaklanılacak bütüncül yaklaşımların olması tedavideki başarıyı artırır. Çocuğun bilişsel kapasitesi, fiziksel kapasitesi  ve tedaviye katılımı göz önünde bulundurularak seanslara diyafram egzersizleri ve torakolomber (sırt-bel)  egzersizler eklenerek kasların fonksiyonel kullanılmasına zemin hazırlanmalıdır.

Her rehabilitasyonda olduğu gibi pelvik taban rehabilitasyon seansları da çocuğun ihtiyaçlarına göre programlanarak, işeme ve dışkılama becerilerinin fonksiyonel hale getirilmesi hedeflenmektedir.